آخرین قرعه کشی خودرو چه می گوید؛
حذف سهمیه بنزین هم ترمز تقاضا را نکشید
توزیع این متقاضیان شامل بیش از سهمیلیون و ۱۲۰هزار نفر در طرح عادی، ۳۷۵هزار متقاضی در طرح جوانی جمعیت و حدود ۵۳هزار نفر در طرح جایگزینی خودروهای فرسوده بودهاست. بررسی فهرست منتخب محصولات نیز نشان میدهد در این بین هایما S۸ با بیش از ۲.۲میلیون ثبتنام رکورددار بیشترین تقاضا شده و پس از آن هایما ۷X با ۶۰۶هزار نفر و هایما S۵ با ۲۹۲هزار نفر در رتبههای بعدی قرارگرفتهاند.
این حجم میلیونی ثبتنام برای خودروهایی که قیمت آنها در بازار آزاد به چند میلیاردتومان میرسد، پیش از هر چیز نشاندهنده شکاف عمیق میان قیمت کارخانه و بازار است؛ شکافی که هنوز اصلیترین محرک تقاضا در طرحهای فروش خودروسازان محسوب میشود. اختلاف میلیونی و حتی میلیاردی بین نرخ کارخانه و بازار، خودروهای مونتاژی را از یک کالای مصرفی به یک ابزار سرمایهگذاری تبدیل کردهاست. این شرایط موجبشده بخش قابلتوجهی از ثبتنامکنندگان مصرفکننده واقعی نباشند و هدف اصلی آنها بهرهمندی از سود قطعی ناشی از اختلاف قیمت باشد، از همینرو ثبتنام چندمیلیونی نه لزوما نشانه افزایش نیاز متقاضیان بلکه بازتاب انتظارات تورمی، نگرانی نسبت به آینده اقتصادی و تمایل به حفظ ارزش داراییها است.
آنچه مشخص است در هفتههای اخیر بازار خودرو بار دیگر با موج جدید افزایش قیمت روبهرو شدهاست؛ افزایشی که با نوسان نرخ ارز و تشدید تورم انتظاری ابعاد گستردهتری پیدا کردهاست. این شرایط باعثشده خودرو بار دیگر به یکی از پناهگاههای حفظ ارزش دارایی تبدیل شود و همین موضوع نقش مهمی در بالا رفتن تقاضا در طرحهای فروش کارخانهای داشتهاست. در واقع تداوم نااطمینانیها و تغییرات پیاپی در سیاستهای ارزی و انرژی موجبشده مردم بیش از گذشته به خرید داراییهای فیزیکی تمایل نشان دهند.
نکته قابلتوجه دیگر در این دوره از فروش این است که حذف سهمیه بنزین برای خودروهای نوشماره که از سوی دولت بهعنوان یکی از ابزارهای کنترل تقاضا معرفی شد، هیچ اثر محسوسی بر رفتار ثبتنامکنندگان نداشتهاست. آمار نشان میدهد متقاضیان، نبود سهمیه بنزین یارانهای را مانعی جدی برای ورود به طرحها تلقی نمیکنند. دلیل این مساله روشن است، زمانیکه رانت ناشی از اختلاف قیمت خودرو در کارخانه و بازار چند دهبرابر ارزش سهمیه سوخت است، منطقی نیست تصور شود حذف سهمیه بتواند انگیزه تقاضا را کاهش دهد،
بنابراین سیاست مذکور نهتنها به مدیریت تقاضا کمکی نکرده، بلکه عملا نشانداده ابزارهای غیرقیمتی در بازاری که شکاف گسترده قیمتی وجود دارد، فاقد اثرگذاری واقعی هستند. در این زمینه بررسیهای «دنیایاقتصاد» نشان میدهد؛ در حالحاضر قیمت کارخانهای «هایما S۸» دومیلیارد و ۲۸۰میلیونتومان تعیینشده و در عینحال قیمت بازار آن به سهمیلیاردتومان رسیدهاست که نشان از اختلاف قیمتی ۷۲۰میلیونتومانی معادل ۳۱.۵درصد دارد. اختلاف قیمتی «هایما ۷X» که بهای کارخانهای آن دومیلیارد و ۱۷۱میلیونتومان و بهای بازاری آن دومیلیارد و ۶۰۰میلیون تومان است، به ۱۹.۷درصد رسیدهاست.
همچنین، شکاف قیمتیهایما S۵ هم که بهای کارخانهای آن یکمیلیارد و ۹۶۲میلیونتومان تعیینشده و در سطح بازار به قیمت دو میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان رسیده، ۳۸۸میلیونتومان معادل ۱۹.۷درصد است.
