شماره روزنامه ۶۴۵۳
|

سرمقاله

سرمقاله

    جمعه، ۱۴ آذر ۱۴۰۴
  • تامین سرمایه ‌برای خودمان!

    دکتر حسین عبده‌تبریزی*
    در نیمه‌‌‌‌‌ دوم دهه‌هشتاد موج عجیبی بر اقتصاد ایران گذشت؛ موجی که در آن هر گروه صنعتی، معدنی، ساختمانی یا خدماتی تصور می‌کرد اگر بانکی به‌نام خود بزند، مشکلات مالی‌‌‌‌‌اش حل می‌شود. بانک داشتن، به معنای داشتن «قلک» بود؛ قلکی که می‌توانست منابع گروه را تجهیز کند، ریسک‌ها را پنهان کند و بازی‌های مالی داخلی را تسهیل کند. امروز آن موج فروکش‌کرده و تجربه‌‌‌‌‌های تلخ آن باقی‌مانده‌است و اکنون همان روح قدیمی، در لباسی تازه بازگشته است: این‌بار همه می‌خواهند تامین سرمایه بزنند.
    پنجشنبه، ۱۳ آذر ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «مهاجرت نخبگان دانشگاهی»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
    چهارشنبه، ۱۲ آذر ۱۴۰۴
  • مهاجرت نخبگان دانشگاهی

    دکتر روح‌اله اسلامی*
    مهاجرت نخبگان در ایران امروز، مساله‌ای ساختاری و حاصل یک چرخه معیوب در حکمرانی علم است. در نگاه نخست، بسیاری تصور می‌کنند که «دوست داشتن وطن» و «ملی‌گرایی» برای نگهداشت نخبگان کافی است یا سیاست‌های نهادی بنیاد نخبگان قابلیت نگهداشت نیروهای کیفی را دارد. اما در جهان واقعی، عشق به وطن بدون آسایش، امنیت شغلی، امکان پیشرفت و منزلت حرفه‌ای نمی‌تواند نیروی انسانی نخبه را در نظام علمی ثابت نگه دارد. تجربه حکمرانی دانشگاهی به ما می‌گوید که نگهداشت نخبگان دانشگاهی، در نهایت تابع فرصت‌هاست و این همان…
    سه‌شنبه، ۱۱ آذر ۱۴۰۴
  • معماری تجارت ایران و چین

    دکتر امیر ثامنی*
    بیش از چهار سال از انعقاد «برنامه همکاری‌های جامع (۲۵ ساله) ایران و چین» در فروردین سال ۱۴۰۰ می‌گذرد؛ سندی که ایده تدوین آن به دوران حاکمیت و اعتبار برجام در بهمن سال۱۳۹۴ و کاربست رویکرد دیپلماسی «موازنه مثبت» دولت یازدهم برای همکاری با همه اضلاع قدرت (شرقی و غربی یا مستقل) بازمی‌گردد. با اینکه بر اساس برآوردها انتظار می‌رفت سرمایه‌گذاری چین در ایران در چارچوب این سند به حدود ۴۰۰‌میلیارد دلار برسد، اما روی زمین و بر اساس داده‌های رسمی، از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۵ کل سرمایه‌گذاری مستقیم چین در ایران…
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «فناوری در اجماع لندنی»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
    دوشنبه، ۱۰ آذر ۱۴۰۴
  • فناوری در اجماع لندنی

    احمدرضا سازگارنژاد*
    اخیرا کتابی به نگارش آندره ولاسکو -استاد سیاستگذاری عمومی مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی لندن- و تیم بزلی -استاد اقتصاد مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی لندن- با عنوان «اجماع لندن: سیاستگذاری اقتصادی در قرن۲۱» توسط انتشارات مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی لندن (London School of Economics and Political Science) منتشر شد. اجماع لندن با نقد رویکردهای بنیادین و سیاست‌های اجماع واشنگتن در تلاش است تا رویکردی جدید به سیاستگذاری عمومی و اقتصادی ارائه دهد. اجماع لندن بر آن است تا تعادل از دست رفته میان دولت، بازار و…
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «اقناع‌سازی در اصلاحات بنزینی»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
    یکشنبه، ۰۹ آذر ۱۴۰۴
  • اقناع‌سازی در اصلاحات بنزینی

    دکتر حسین عباسی*
    پرسش از امکان اصلاح بازار انرژی در ایران همیشه مطرح بوده و در سال‌های اخیر که کشور با قطعی برق و گاز روبه‌رو است و دولت به سختی می‌تواند مصرف بالای بنزین را تضمین کند، بیش از پیش مطرح شده است. با هر حساب و کتاب اقتصادی که به مساله بنگریم، اصلاح بازار انرژی که اصلاح قیمتی مهم‌ترین بخش آن است، ضروری است؛ مگر اینکه راهی که در مورد برق و گاز در پیش گرفته شد، یعنی قطعی آن در ابعادی گسترده‌تر، ادامه یابد و به بنزین نیز تسری یابد. به عبارت دیگر، در صورت تداوم وضع موجود، با غیرقابل دسترس بودن انرژی در…
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «معضل اقتصادی و مسیر دیپلماسی»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
    شنبه، ۰۸ آذر ۱۴۰۴
  • معضل اقتصادی و مسیر دیپلماسی

    دکتر موسی غنی‌نژاد*
    گزارش‌هایی که درباره ابعاد فساد و اتلاف منابع اخیرا منتشر شده است، نشان از این واقعیت انکار‌ناپذیر دارد که برداشتن تحریم‌های اقتصادی شرط لازم برای اصلاح اقتصادی، حداقل در حوزه نفت و گاز و تجارت خارجی است. تا زمانی که تحریم‌ها باقی است، دور زدن تحریم‌ها هم عملا ضرورتی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود و دور زدن تحریم‌ها طبیعتا متضمن نتایج اسف‌بار اقتصادی است. اخیرا عضوی از شورای عالی انقلاب فرهنگی به درستی هشدار داده که «فروش موازی نفت از مسیرهایی غیر از شرکت ملی نفت آسیب زیادی به منافع ملی زده است. وقتش…
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «توازن سیاسی بودجه»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
    جمعه، ۰۷ آذر ۱۴۰۴
  • توازن سیاسی بودجه

    دکتر حسین عبده‌تبریزی*
    افزایش قیمت بنزین، چه آن را اصلاح بدانیم و چه نه، واقعیتی جدید است که در همین شرایط دشوار معیشتی، پرداخت‌های بیشتری را بر دوش بخشی از مردم گذاشته است. خوشبختانه برای جمعیت قابل‌توجهی تغییری ایجاد نشده، اما برای گروهی دیگر هزینه‌ها بالا رفته و بدیهی است مردم بپرسند که پرداخت‌های بیشترشان دقیقا کجا مصرف می‌شود.آقای رئیس‌جمهور بارها گفته‌اند که به بودجه‌ عملیاتی علاقه دارند و مایل نیستند در بودجه ردیف‌هایی باشد که مصرف آنها فاقد کارآیی است.
    چهارشنبه، ۰۵ آذر ۱۴۰۴
  • فیل سفید اقتصاد ایران

    دکتر مهدی فیضی*
    بنزین در اقتصاد ایران فراتر از یک حامل انرژی یا کالای مصرفی صرف، نماد رانتی تاریخی و ترومای جمعی است. برای چندین نسل، بنزین در کشور با قیمتی بسیار پایین‌تر از هزینه تمام‌شده و قیمت‌های جهانی عرضه می‌شده است. این امر باعث شده است جامعه ایرانی، دسترسی ارزان به آن را حق مسلم و همیشگی خود بپندارد و به‌دلیل این باور ریشه‌دار، در برابر هرگونه تغییر قیمت آن، مقاومت روانی شدیدی داشته باشد. افزایش قیمت بنزین در سال۱۳۹۸ و پیامدهای اجتماعی آن نیز یک ترومای جمعی در اذهان ایرانیان ایجاد کرده است که هرگونه…
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «هشدارها و فرصت‌ها »

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
    سه‌شنبه، ۰۴ آذر ۱۴۰۴
  •  هشدارها و فرصت‌ها 

    دکتر ولی‌الله سیف*
    اقتصاد ایران سال‌هاست درگیر روندهایی است که نشانه‌های آن برای کارشناسان، تصمیم‌گیران و حتی افکار عمومی آشکار شده است. از سال‌ها پیش، هشدارها درباره انباشت مشکلات، ناکارآمدی سیاستگذاری و بی‌توجهی به علائم خطر مطرح بوده، اما آنچه کشور را در وضعیت کنونی قرار داده، صرفا وجود مشکلات نیست، نبود اجماع ملی برای اصلاحات است. سال‌هاست همه می‌دانند که مسیر فعلی نادرست است، اما تغییر مسیر همچنان با تاخیر، تردید و محاسبات کوتاه‌مدت مواجه است.
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «شوک تحریم‌ها به طبقه متوسط»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
    دوشنبه، ۰۳ آذر ۱۴۰۴
  • شوک تحریم‌ها به طبقه متوسط

     دکتر محمدرضا فرزانگان*
    طبقه متوسط در ایران همواره نه تنها موتور محرک اقتصاد که پرچم‌دار اصلی تحولات اجتماعی و سیاسی نیز بوده است. از دوره پهلوی تا سال‌های پس از انقلاب، گسترش این طبقه، به‌ویژه در بستر درآمدهای نفتی، با افزایش کارآفرینی، تقاضا برای اصلاحات و بهبود حکمرانی گره خورده بود. بنابراین، مطالعه تحولات این قشر در مواجهه با چالش‌های بزرگ، نظیر تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی، برای درک مسیر توسعه بلندمدت کشور حیاتی است. اینجانب و همکارم نادر حبیبی در پژوهشی که در «نشریه اروپایی اقتصاد سیاسی» منتشر شد، به این پرسش…
    یکشنبه، ۰۲ آذر ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید؛

    «اقتصاد سیاسی تورم»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
    شنبه، ۰۱ آذر ۱۴۰۴
  • اقتصاد سیاسی تورم

    دکتر مهدی عسلی*
    «برای واژگونی بنیان‌های جامعه هیچ راهی ظریف‌تر و مطمئن‌تر از بی‌ارزش کردن پول وجود ندارد» (جان مینارد کینز ۱۹۱۹). افزایش شدید و مستمر سطح عمومی قیمت‌ها از معضلات اقتصادی کشور در دهه‌های گذشته بوده و شدت گرفتن آن در سال‌های اخیر تبعات منفی گسترده‌ای درعرصه‌های اقتصادی و اجتماعی و سیاسی به همراه داشته است. این تبعات منفی به حدی وسیع است که انسان را به یاد جمله معروفی از کینز، اقتصاددان معروف، که در مطلع این نوشته آمده و در بیش از صد سال پیش نوشته شده است، می‌اندازد. به لحاظ اقتصادی نرخ‌های بالا…
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «پیامدهای قطعنامه شورای حکام»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
    جمعه، ۳۰ آبان ۱۴۰۴
  • پیامدهای قطعنامه شورای حکام

    کوروش احمدی*
    قطعنامه‌ای که پنج‌شنبه گذشته به تصویب شورای حکام آژانس رسید، اگرچه عمدتا بر اِعمال تغییراتی حقوقی و تکنیکی در مسائل بین ایران و آژانس متمرکز است، اما همزمان منشأ تحول سیاسی مهمی نیز هست. این قطعنامه از این جهت با ۶قطعنامه‌ای که از ۲۰۲۰ تاکنون در ارتباط با ایران به تصویب شورای حکام رسیده، متفاوت است که ناظر بر شرایط بعد از اسنپ‌بک و مختومه شدن قطعنامه۲۲۳۱ است و هدفش تطبیق شرایط با این دو تحول مهم است.
    پنجشنبه، ۲۹ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «نخستین آزمون گزیر بانکی»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
    چهارشنبه، ۲۸ آبان ۱۴۰۴
  • نخستین آزمون گزیر بانکی

    دکتر فرزانه احمدیان*
    با اعلام رسمی بانک مرکزی مبنی بر آغاز فرآیند انحلال بانک آینده، اقتصاد ایران وارد نخستین تجربه جدی «گزیر بانکی» شده است؛ مفهومی که سال‌ها در ادبیات اقتصادی کشور مطرح بود، اما تاکنون به‌صورت اجرایی پیاده نشده بود. گزیر بانکی (Bank Resolution) به معنای فرآیند مدیریت نظام‌مند بانک‌های ناتراز و بحران‌زده است؛ فرآیندی که با هدف جلوگیری از سرایت بحران به سایر بانک‌ها، حفظ اعتماد عمومی و جلوگیری از تحمیل هزینه به بودجه دولت طراحی می‌شود.
    سه‌شنبه، ۲۷ آبان ۱۴۰۴
  • مذاکرات ترامپ و بن‌سلمان

    دکتر جواد حیران‌نیا*
    ولیعهد عربستان سعودی، روز سه‌شنبه ۲۷آبان‌ماه (۱۸نوامبر) برای یک دیدار رسمی کاری با رئیس‌جمهور آمریکا وارد کاخ سفید شد. سفر محمد بن‌سلمان تنها ۶ماه پس از سفر دونالد ترامپ به ریاض انجام می‌شود. بن‌سلمان تلاش دارد بر پایه دستاورد‌های سفر ترامپ حرکت کند و مجموعه گسترده‌ای از توافقات فناوری پیشرفته و تجاری را که در پایتخت عربستان امضا شده بود، تحکیم کند. علاوه بر این، او در پی دستیابی به یک پیمان دفاعی با ایالات متحده است. از دیدگاه سعودی‌ها، هدف این سفر سه‌گانه به نظر می‌رسد: ارتقا، تحکیم و تسهیل…
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «عدالت فضایی»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
    دوشنبه، ۲۶ آبان ۱۴۰۴
  • عدالت فضایی

    دکتر عابدین سالاری‌اسکر*
    در تهران امروز، فاصله ارزش زمین در مناطق شمالی و جنوبی بیش از پنجاه‌‌برابر است. اما شکاف واقعی، نه میان برج و آلونک، بلکه میان «سیاست و واقعیت» است. این شکاف محصول سه دهه «سیاست زمین درآمدمحور» است؛ جایی که زمین به جای ابزار تنظیم توسعه، ابزار تراز درآمد و هزینه شد. در شهری که بیش از نیمی از ارزش اقتصادی زمین را تصمیمات کلان در عرصه عمومی می‌سازد (از مترو تا طرح تفصیلی)، هنوز هیچ سازوکاری برای بازگرداندن این ارزش به خود شهر وجود ندارد.
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید؛

    «خصوصی‌سازی در فضای مه‌آلود»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
    یکشنبه، ۲۵ آبان ۱۴۰۴
  • خصوصی‌سازی در فضای مه‌آلود

    حسن خوشپور*
    طبق قانون بودجه۱۴۰۴، منابع حاصل از محل واگذاری سهام دولتی بالغ بر ۲۱۵هزارمیلیارد تومان و منابع حاصل از فروش اموال و دارایی‌های منقول و غیرمنقول دولتی بیش از ۳۲۵هزارمیلیارد تومان برآورد شده است. تحقق کامل این ارقام با توجه به شرایط عدم قطعیت و بلاتکلیفی اقتصادی و سیاسی، بعید به نظر می‌رسد. نکته قابل‌توجهی که در این یادداشت مورد توجه قرار می‌گیرد، از یک‌سو اثرات شکل‌گیری و تداوم شرایط عدم قطعیت در فضای اقتصادی کشور بر برنامه خصوصی‌سازی در ایران به معنای مشارکت بخش‌های خصوصی واقعی در فعالیت‌های…
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «۱۸سال در انتظار FATF»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
    شنبه، ۲۴ آبان ۱۴۰۴
  • ۱۸سال در انتظار FATF

    دکتر مصطفی گوهری‌فر*
    گروه ویژه اقدام مالی مجددا جایگاه ایران را در فهرست کشورهای غیرهمکار موسوم به لیست سیاه تثبیت کرد. در ماه‌های گذشته مباحث متعددی در سطح مقامات و تحلیلگران له و علیه تصویب کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تامین مالی تروریسم(CFT) و رفع موانع موجود بر سر راه‌حل مساله ایران در FATF صورت گرفت؛ اما هیچ‌گاه منجر به اجماع ملی در این خصوص نشد. پرسش اساسی این است که چه موانعی برای حل این مساله در سال‌های اخیر وجود داشته است و مسیر پیش‌رو چگونه خواهد بود؟