در همایش رمزآتی بررسی شد؛
ورود بورس تهران به حوزه رمزارزها
در این همایش، رضا کیانی، مدیر تحقیق و توسعه بورس تهران، با اشاره به روند شکلگیری و گسترش داراییهای دیجیتال گفت: بیتکوین در اواخر سال ۲۰۰۸ توسط ساتوشی ناکاموتو معرفی شد و پس از آن، سایر ارزهای دیجیتال به تدریج وارد بازار شدند؛ داراییهایی که ماهیت غیرمتمرکز داشتند و در ابتدا قابلیت ردیابی آنها محدود بود.
وی افزود: رمزارزها طی سالهای اخیر رشد چشمگیری را تجربه کردهاند، بهنحویکه ارزش بازار جهانی آنها اکنون به حدود ۳.۲تریلیون دلار رسیده است. این در حالی است که ارزش بورسهای اوراق بهادار در سراسر جهان از حدود ۷۰ تریلیون دلار در سال ۲۰۱۵ به بیش از ۱۴۸ تریلیون دلار افزایش یافته است.
کیانی با اشاره به نگاه بورسهای جهان به مقوله توکنسازی بیان کرد: در سالهای ابتدایی، بسیاری از بورسها نسبت به توکنسازی داراییها خوشبین بودند و حتی «لَری فینک»، مدیرعامل شرکت بلکراک، معتقد است در آینده تمام اوراق بهادار به توکن تبدیل خواهند شد. وی افزود: در ژانویه ۲۰۲۴، آمریکا برای نخستینبار مجوز تاسیس صندوقهای اسپات بیتکوین را صادر کرد و در همان روز ۱۱ صندوق بیتکوین فعالیت خود را در بورسهای نیویورک آغاز کردند.
مدیر تحقیق و توسعه بورس تهران با اشاره به وضعیت بازار رمزارزها در داخل کشور گفت: برآوردها نشان میدهد حدود ۲۲میلیون نفر در ایران با بازار رمزارزها آشنایی دارند که ۳۶درصد از آنها در بازه سنی ۳۰ تا ۴۰ سال قرار میگیرند. وی تاکید کرد: بازار سرمایه ایران به این جمعبندی رسیده است که نباید نسبت به این بازار نوظهور و فناوریهای مرتبط با آن بیتفاوت باشد و بر همین اساس، بورس تهران درصدد پذیرش و عرضه صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر رمزارز است.
در بخش دیگری از این رویداد، محمود گودرزی، مدیرعامل بورس تهران، در پنل «تنظیمگری هوشمند در اقتصاد دیجیتال» از واگذاری مسوولیت راهاندازی صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر رمزارز به بورس تهران خبر داد و اعلام کرد: سازمان بورس و اوراق بهادار طی نامهای رسمی، بورس تهران را مسوول تاسیس این صندوقها کرده و بهزودی نخستین صندوق سرمایهگذاری مبتنی بر رمزارز در بورس تهران راهاندازی خواهد شد.
گودرزی با اشاره به تلاشهای انجامشده در این زمینه اظهار کرد: بیش از یک سال است که بورس تهران موضوع ورود صندوقهای مبتنی بر رمزارز به بازار سرمایه را دنبال میکند. وی افزود: هدف ما تبدیل این نوع دارایی به اوراق بهادار است، چرا که نسل جدید اشتیاق بالایی به سرمایهگذاری در بازار رمزارزها دارد، اما در عین حال علاقهای به درگیر شدن با مسائل فنی مانند کیف پولهای دیجیتال و دغدغههای امنیتی آن ندارد.
مدیرعامل بورس تهران تاکید کرد: اگر اقتصاد ایران بتواند داراییهای رمزارزی را بهصورت اوراق بهادار تعریف کند و امکان توثیق آنها فراهم شود، تحولی قابلتوجه در بازار مالی کشور رخ خواهد داد. وی افزود: در شرایط فعلی و به دلیل نبود استانداردهای لازم، بسیاری از اشخاص حقوقی و نهادهای مالی امکان مالکیت مستقیم این کلاس دارایی را ندارند، درحالیکه تقاضای عمومی برای آن بالاست. به گفته گودرزی، بورس تهران به دنبال ایجاد همگرایی میان بازار سهام و ارزهای دیجیتال و استفاده از ظرفیتهای هر دو بازار است.
در ادامه دومین همایش ملی «رمزآتی»، موضوع حکمرانی اقتصاد دیجیتال، تنظیمگری رمزارزها و الزامات قانونگذاری در این حوزه، محور اصلی اظهارات سیاستگذاران پولی، قانونگذاران و فعالان کسبوکارهای دیجیتال قرار گرفت؛ مباحثی که نشاندهنده تغییر تدریجی رویکرد نهادهای تصمیمگیر نسبت به اقتصاد دیجیتال در کشور است.
نوشآفرین مومنواقفی، معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی، در این همایش با اشاره به تحولات بنیادین اقتصاد دیجیتال در جهان اظهار کرد: طی سالهای اخیر، اقتصاد دیجیتال تاثیر عمیقی بر ارکان اصلی اقتصاد کشورها گذاشته است، اما در ایران به دلیل کمتوجهی و حکمرانی اقتصاد دیجیتال دیرهنگام، تبعات منفی این تحولات بیش از مزایای آن نمایان شده است. وی افزود: تاکنون نگاه یکپارچه و حکمرانی یکنواختی در این حوزه شکل نگرفته و این مسأله نیازمند بازنگری جدی است.
معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی با تاکید بر ضرورت صیانت از حاکمیت پول ملی بیان کرد: فعالیتهای حوزه اقتصاد دیجیتال باید بهگونهای ساماندهی شوند که حاکمیت ریال با چالش مواجه نشود و سیاستگذاریها نیز نباید به تضعیف این اصل اساسی منجر شوند. وی افزود: در حال حاضر، حدود پنجمیلیون نفر در کشور در حوزه مبادلات رمزارزی فعال هستند و بیش از ۱۰۰ کارگزاری رمزارز شناسایی شدهاند که تا پیش از تصویب قانون بانک مرکزی، خارج از چارچوب قانونی فعالیت میکردند.
مومنواقفی با اشاره به اقدامات اخیر بانک مرکزی گفت: قوانین جدید بهویژه در حوزه مبارزه با پولشویی مرتبط با رمزارزها از ابتدای سال ۲۰۲۵ اجرایی شده و در مجموع، شاهد تغییر رویکرد قابلتوجهی نسبت به این حوزه هستیم. وی افزود: بانک مرکزی در یک سال گذشته اسناد و مقررات متعددی تدوین کرده که آخرین آن در ۵ مهرماه ۱۴۰۴ منتشر شده و بر اساس آن، مسیر اعطای مجوز به پلتفرمهای فعال مشخص شده است. به گفته وی، در حال حاضر نزدیک به ۹۵ درصد بازار رمزارزها در اختیار ۱۰ کارگزاری بزرگ قرار دارد و بازدیدهای اولیه از این پلتفرمها انجام شده است.
وی تصریح کرد: مسوولیت بانک مرکزی صرفا به حوزه مبادلات رمزارزی محدود میشود و این نهاد در زمینه توکنایز کردن داراییها فعالیتی ندارد. همچنین پس از تشکیل شورای راهبردی و تنظیمگری فناوریهای نوین و رمزپول، تدوین سند تاسیس و فعالیت نهادهای امین در دستور کار قرار گرفته و پیشبینی میشود این سند تا سه ماه آینده نهایی شود. مومنواقفی آینده نظامهای پولی و مالی را بهشدت متاثر از پدیدههای رمزارزی و فناوریهای پیشرفته دانست و بر ضرورت مشارکت همه نهادهای تخصصی در این مسیر تاکید کرد.
در ادامه همایش، مهدی طغیانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، با اشاره به نوپا بودن رگولاتوری کسبوکارهای دیجیتال گفت: سابقه قانونگذاری در این حوزه، چه در ایران و چه در سطح جهانی، چندان طولانی نیست و بسیاری از کشورها همزمان با ما در حال تدوین قوانین مرتبط هستند. وی افزود: در دنیا دو رویکرد متفاوت در مواجهه با اقتصاد دیجیتال وجود دارد؛ برخی کشورها سیاستهای محدودکننده اتخاذ کردهاند و برخی دیگر رویکردی آزاد و منعطف در پیش گرفتهاند.
طغیانی با تاکید بر ضرورت اتخاذ رویکردی میانه در کشور اظهار کرد: قانونگذاری باید متناسب با واقعیتهای اقتصادی و اجتماعی ایران باشد و ضمن ایجاد امنیت برای فعالان این حوزه، مانعی برای نوآوری ایجاد نکند. وی افزود: این بازار نوظهور اگر با قانونگذاری صحیح مواجه شود، میتواند ثبات پیدا کند و به فرصتی برای اقتصاد کشور تبدیل شود. به گفته وی، کسبوکارهای دیجیتال یکی از ظرفیتهای مهم اقتصاد ایران محسوب میشوند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به فرآیند تدوین دستورالعملهای مرتبط با رمزارزها گفت: پیشنویس این مقررات با همکاری فعالان این حوزه تهیه شده و اکنون باید در کمیسیون اقتصادی مورد بررسی قرار گیرد. وی تاکید کرد: قانونگذاری نباید بهگونهای باشد که فعالیتها را به سمت عدم شفافیت سوق دهد و تاخیر در اصلاح قوانین میتواند هزینهزا باشد. طغیانی افزود: اکنون زمان قانونگذاری است و مشارکت فعالان این حوزه میتواند به تدوین مقررات کارآمد کمک کند. در بخش پایانی این نشست، هدایتالله سلیمی نیز با اشاره به وضعیت بازار طلا در بستر دیجیتال بیان کرد: با وجود رشد فضای دیجیتال، تنها حدود سه درصد از فروش طلا در کشور بهصورت آنلاین انجام میشود و این صنعت نیازمند تحول جدی است.
وی افزود: سرعت پایین معاملات سنتی، نیاز به حضور فیزیکی و کارمزدهای بالا از جمله چالشهای این بازار به شمار میروند. سلیمی یکی از دغدغههای اصلی بازار طلا را جلوگیری از فروش خالی و ایجاد تورم مصنوعی دانست و گفت: مهمترین عامل موفقیت کسبوکارها در اقتصاد دیجیتال، ایجاد اعتماد است. وی افزود: وظیفه پلتفرمها ایجاد اطمینان در کنار شفافیت است و تصویب فروش آنلاین طلا در دو ماه گذشته میتواند نقطه عطفی در مسیر دیجیتالی شدن این بازار باشد.
