ذخایر سنگ‌آهن ایران 4 یا 8/ 1‌میلیارد تن؟

سازمان مطالعات زمین‌شناسی آمریکا (USGS) در بررسی که به میزان ذخایر سنگ‌آهن پرداخته به نشریه متال بولتن اعلام کرده که از ۸/ ۱‌میلیارد تن ذخیره سنگ‌آهن ایران، تنها یک‌میلیارد تن حاوی فلز آهن است.

در همین حال  وزارت صنایع و معادن همواره درباره میزان ذخایر سنگ‌آهن کشورمان، بر وجود ۴/ ۴‌میلیارد تن سنگ‌آهن در نقاط مختلف کشور تاکید می‌کند. هر چند اخیرا با اکتشافات انجام شده در شرق کشور، کارشناسان به این نتیجه رسیده‌اند که معادن سنگ‌آهن سنگان (واقع در خراسان رضوی و هم مرز با افغانستان) معادل کل ذخیره فعلی کشور، سنگ‌آهن در دل خود دارد.

ذخیره ۸‌میلیارد تنی؟

به گفته فرشید مرجعی، معاون طرح تجهیز سنگ‌آهن سنگان، این منطقه از ذخیره ۴‌میلیارد تنی برخوردار است که بدین ترتیب کل ذخیره این ماده  معدنی در ایران از ۸‌میلیارد تن فراتر می‌رود. وجود این توده عظیم معدنی و ارزش بالای آن سبب شده که حتی مقامات وزارت صنایع و معادن و سازمان مدیریت از معادن سنگان به عنوان عسلویه معدنی شرق کشور یاد کنند. با این حال گزارش یو.‌اس‌.‌جی.‌اس (سازمان مطالعات زمین‌شناسی آمریکا) تنها وجود ۸/ ۱‌میلیارد تن ذخیره سنگ‌آهن در ایران را تایید می‌کند.

پروفسور شکرچی، استاد زمین‌شناسی دانشگاه‌های آمریکا و محقق این رشته نیز، سال گذشته در حاشیه کنگره جهانی معدن گفته بود، اطلاعات و آمار استخراج شده از سوی نهادهای ایرانی، چندان مورد استناد قرار نمی‌گیرد. چرا که هنوز رقم قطعی ذخایر آهن ایران مشخص نشده و تنها به آمارهایی که در دهه ۳۰ و ۴۰‌ توسط روس‌ها استخراج شده استناد می‌شود.

۷ کشور عمده تولید‌کننده و ۳ غول 

سازمان مطالعات زمین‌شناسی آمریکا، در عین حال چین، برزیل، استرالیا، هند، روسیه، اوکراین و ایالات متحده را جزو هفت کشور عمده تولید سنگ‌آهن معرفی کرده است. در همین حال این هفت کشور ۸۵درصد از کل تولید جهانی این ماده معدنی را برعهده دارند. در این میان ۳ شرکت بزرگ بین‌المللی سی.وی.آر.دی برزیل، ریوتینتوی انگلیسی – استرالیایی و بی.اچ.پی استرالیا به عنوان ۳ غول صنعت سنگ‌آهن جهان معرفی شده‌اند. چرا که توانسته‌اند ۳۷درصد از سهم جهانی سنگ آهن را در اختیار بگیرند.

این گزارش که اخیرا در نشریه پردازش و به نقل از متال بولتن به چاپ رسیده، نشان می‌دهد، دولت‌ها همچنان سهم قابل توجهی از سنگ آهن را نزد خود نگه داشته‌اند و این امر در هند، روسیه، اوکراین، ونزوئلا و موریتانی به چشم می‌خورد. هرچند روسیه و اوکراین در حال کاهش سهم دولت‌های متبوع خود در این زمینه هستند.

در بین شرکت‌های غیردولتی بزرگ سی.وی.آر.دی برزیل جایگاه ویژه‌ای دارد. این شرکت ۹ سال قبل، از مالکیت دولت آن کشور خارج شد و در اختیار بخش خصوصی قرار گرفت هرچند اعتراضات گسترده‌ مردمی را به همراه داشت.

قیمت‌ها کاهش نمی‌یابد 

متال بولتن، در بخش دیگری از گزارش خود آورده است که صنعت سنگ آهن، به شدت به سوخت‌های فسیلی وابسته است و هم‌اکنون نیز تا حد بسیار زیادی، افزایش قیمت‌های خود را از رشد نرخ سوخت به ارمغان آورده است. در عین‌حال یکی‌دیگر از عواملی که باعث افزایش قیمت سنگ آهن شده، پیشی گرفتن تقاضا بر عرضه بود. این امر در سال ۲۰۰۵ میلادی نمود پیدا کرد طوری که افزایش ۷۰درصدی قیمت را رقم زد. از همین‌رو شرکت‌های بزرگ معدنی درآمدهای خود را به اکتشاف‌های جدید و افزایش ظرفیت‌های تولید، معطوف کردند. این اقدام باعث کاهش نگرانی‌های آینده در مورد قیمت‌های 

سنگ آهن شد. هرچند تحلیلگران بین‌المللی هشدار می‌دهند که در طول سال‌جاری میلادی قیمت‌ها ۱۵ تا ۲۰درصد صعود پیدا می‌کند. آنان در بررسی‌های خود به این نتیجه رسیده‌اند که قیمت‌ها در آینده هیچ کاهش چشمگیری نخواهند داشت. بنابراین طرح‌های توسعه باید بیش از گذشته به اجرا درآیند.