نظام مهندسی کشور چه در قالب پیمانکاری و چه در قالب مهندسین مشاور تاریخچه‌ای پربار از علم و عمل در ایران به همراه دارد. طراحی ساختمان مخابرات میدان امام واقع در توپخانه، ساختمان وزارت کشاورزی و برج‌های سامان بلوار کشاورز و صدها پروژه صنعتی پالایشگاهی در دهه ۱۳۵۰ و تداوم آن در سال‌های جنگ همگی حکایت از توانمندی ظرفیت مهندسی کشور دارد که متاسفانه چندان توجهی هم به آن نشده است. شاید اگر تحریم‌های اقتصادی نبود همین توجه به نهادهای مهندسی هم از بین رفته بود. خوشبختانه در دو دهه جنگ و تحریم و روی‌آوری برخی دستگاه‌های اجرایی به پیمانکاران و مشاوران کشور، باعث توان‌افزایی فوق‌العاده‌ای در شرکت‌های پیمانکاری کشور شد که اینک در آستانه خطر قرار گرفته‌اند. تطویل اجرای پروژه‌ها نظیر همین تونل رسالت نیز لزوما ناشی از پیمانکاران یا مهندسین نبوده، زیرا فقدان نقدینگی و بلاتکلیفی دستگاه‌های اجرایی باعث سردرگمی پیمانکاران و تعطیل یا تاخیر در پروژه‌ها می‌شود. اگر سمبل ساخت مهندسی سنتی کشور را «تونل کندوان» بدانیم آنگاه می‌توانیم به عظمت و عمق نظام مهندسی کشور باور داشته باشیم.

بدون شک نظام مهندسی ایران در منطقه خاورمیانه یک سر و گردن بالاتر از سایرین است، اما صدافسوس که در بسیاری مواقع به مصداق «مرغ همسایه غاز است» کار را به افرادی سپرده‌ایم که مجبور شده‌اند برای انجام آن به پیمانکاران و مشاوران ایرانی مراجعه کنند!! بدون شک برای اجرای برخی پروژه‌های فنی و صنعتی نیاز به مشارکت و کنسرسیوم ایرانی‌ـ خارجی بوده، اما اعتقاد به این فرمول به عنوان یک اصل، یک اشتباه محض است. نگاهی به تشکیل شرکت صانفایر متشکل از ۱۲شرکت بزرگ پیمانکاری‌ـ مشاوره کشور که در پنج سال پیش در مناقصه (۱۱ و ۱۲) به‌علت کم‌لطفی مسوولان سابق وزارت نفت به‌رغم برنده‌شدن واقعی نتوانست عهده‌دار این امر شود، حکایت از دل در گرو خارجیان سپردن برخی مسوولان ارشد دستگاه‌های اجرایی داشت. جالب آنکه برنده صوری مناقصه هنوز هم نتوانسته کار را شروع کند.

رابطه کارفرمایی‌ـ پیمانکاری در ایران که هنوز براساس دیدگاه سنتی پیمان عمومی که مربوط به ۹ سال پیش است یکی از علل بازدارنده توسعه نظام مهندسی کشور است، زیرا چارچوب این دیدگاه بر تعارض میان کارفرماـ پیمانکار شکل گرفته در حالی که رابطه کارفرمایی‌ـ‌ پیمانکاری باید مبتنی بر تعامل به منظور اجرای صحیح و درست پیمان یا پروژه باشد. نگاهی به برخی پروژه‌هایی که با حضور خارجیان اجرا شده، حکایت از عدم تدقیق در چارچوب مناسبات نظارتی و اجرای پروژه بر مبنای فرمول «بزن برو» به جای «بساز و برو» بوده که مشکلات آن گریبانگیر کشور شده است. به نظر می‌رسد یکبار هم که شده به توانمندی داخلی ایمان بیاوریم و به دور از شعار و جناح‌بندی سیاسی کوشش کنیم همه ظرفیت‌های کشور در جهت تسریع در فرآیند توسعه اقتصادی، اجتماعی بسیج شوند و از ارائه راهکارهای تحمیلی برای برخی دستگاه‌ها که به ضرر نظام مهندسی و پیمانکاری است پرهیز کنیم.