سند امنیت ملی آمریکا تمرکز را از چین به نیمکره غربی معطوف کرد؛
دیپلماسی واقعگرایانه جایگزین رویارویی ایدئولوژیک
به گزارش نیویورکتایمز، این تغییر رویکرد نشان میدهد ترامپ تمایل کمتری به رویارویی ایدئولوژیک، فناورانه و دیپلماتیک با چین دارد. برخی تحلیلگران چینی این اقدام را نشانهای از تضعیف قدرت آمریکا و ارتقای جایگاه چین در جهان ارزیابی کردهاند. ژوهانگی، مدیر ارشد یک شرکت فناوری چینی، در شبکههای اجتماعی نوشت که مجوز فروش تراشههای پیشرفته به چین «نشاندهنده پیشرفت سریع فناوری چین است که آمریکا را به گوشه رینگ رانده است».
روزنامه دولتی گلوبالتایمز به سند جدید راهبرد ملی امنیت آمریکا اشاره کرده که تمرکز بیشتری بر نیمکره غربی دارد و چین را اولویت اصلی امنیتی نمیداند. به گفته وبلاگ ملیگرای جیووانلی که دیدگاههای نزدیک به ساختار قدرت در پکن را بازتاب میدهد، واشنگتن دریافته «نمیتواند هزینههای رویارویی طولانیمدت با چین را متحمل شود». ترامپ همچنین در برابر فشار چین بر ژاپن برای حمایت از تایوان سکوت کرده است؛ چین با فراخواندن دیپلماتهای ژاپنی، لغو پروازها، محدودیت سفر و افزایش پروازهای نظامی نزدیک حریم هوایی ژاپن، اعتراض خود را نشان داده است.
تحلیلگران چینی این رویکرد را نمونهای از دیپلماسی معاملهمحور ترامپ میدانند؛ رویکردی کمتر جنگطلب و بیشتر واقعگرایانه که چین را تهدیدی برای برتری آمریکا نمیبیند، بلکه کشوری برای مذاکره میداند. سند راهبرد امنیت ملی ترامپ رقابت آمریکا و چین را عمدتا اقتصادی و نه امنیتی یا ایدئولوژیک توصیف کرده و هدف اصلی آن «ایجاد رابطه اقتصادی متقابل با پکن» اعلام شده است. برای نخستینبار در بیش از ۳۰ سال، این سند به نظام اقتدارگرای چین یا وضعیت حقوق بشر در این کشور انتقاد نکرد و بر پروژه ترویج دموکراسی تمرکز نداشت.
رویکرد واقعگرایانه ترامپ به چین احتمالا پشتوانه تصمیم دولتش برای رفع محدودیت صادرات فناوریهای حساس هوش مصنوعی است که میتواند چین را در حوزه اقتصادی و نظامی تقویت کند. بهعنوان مثال، شرکت آمریکایی انویدیا اجازه یافت تراشه دوم قدرتمند خود را به چین بفروشد، بخشی از درآمد آن نیز به دولت آمریکا میرسد. منتقدان میگویند این معامله منافع کوتاهمدت اقتصادی را بر امنیت بلندمدت آمریکا ترجیح داده است. این اقدام ترامپ ادامه رویکرد مصالحهجویانه او در اجلاس اکتبر با شیجینپینگ است؛ در آن نشست، چین با محدود کردن صادرات مواد معدنی نادر و کاهش خرید سویا فشار وارد کرد و واشنگتن بخشی از تعرفهها را لغو کرد. ترامپ همچنین دعوت شی برای سفر به پکن در آوریل را پذیرفته است.
کارولین کاستلو، مدیر مرکز چین در شورای آتلانتیک، معتقد است این رویکرد نشان میدهد «تلاش چین برای هموار کردن نظام بینالملل به نفع حکومتهای اقتدارگرا دیگر در اولویت آمریکا نیست». دکتر منگ وِیژان از دانشگاه فودان نیز میگوید ترامپ احتمالا از گفته دنگ شیائوپینگ الهام گرفته است: «قدرت خود را پنهان کن و منتظر زمان مناسب باش.» با تمرکز بر بازسازی مزیت اقتصادی و فناوری آمریکا، این کشور میتواند در آینده رقابت بهتری با چین داشته باشد. با وجود همه این تغییرات، هدف نهایی آمریکا همچنان حفظ برتری و کنترل نفوذ فزاینده چین در جهان است، اما روشها و لحن تعامل انعطاف بیشتری یافته و بیشتر بر منافع اقتصادی و دیپلماتیک متمرکز شده است تا رویارویی ایدئولوژیک.
