بازار سهام با سیگنال ارز و ورود پول حقیقی سبز شد؛
همه بازارها در اوج تاریخی
عاطفه چوپان: بازار سهام در معاملات دوشنبه یکی از مهمترین بازگشتهای خود طی هفتههای اخیر را تجربه کرد؛ بازگشتی که پس از یک وقفه کوتاه در روند صعودی، توانست بار دیگر فضای معاملاتی را در مسیر رشد قرار دهد. وقفهای که در پی نزدیکشدن شاخص هموزن به سقف تاریخی خود ایجاد شده بود و با افزایش عرضهها و احتیاط معاملهگران همراه شد، روز گذشته جای خود را به تقاضایی پایدار و روبهتقویت داد؛ موضوعی که نهتنها از نگرانیها کاست، بلکه بار دیگر نشان داد اعتماد بازار هرچند شکننده، اما هنوز زنده است. اینکه نمادها حتی در میانه فشار عرضه به صف فروش نرفتند و تعداد زیادی از آنها با چرخشی مثبت روبهرو شدند، یکی از مهمترین نشانههای بازگشت تدریجی این اعتماد بود.
شاخص هموزن که در ماههای اخیر به کانون توجه فعالان بازار تبدیل شده، روز گذشته توانست با عبور از سقف اردیبهشت، وارد ارتفاع ۹۷۸ هزار واحد شود؛ رکوردی که اهمیت آن نه فقط در عدد، بلکه در تایید جریان نقدینگی تازهای است که بهویژه در صنایع ریالی دیده میشود. شاخص کل نیز با رشد نزدیک به یک درصد، خود را به آستانه نیمه کانال سهمیلیونی رساند؛ سطحی که در صورت تثبیت میتواند مسیر حرکت این نماگر را برای روزهای آینده تعیین کند. ارزش معاملات خرد با وجود کاهش نسبت به روز قبل در محدوده بالای ۱۳ هزار میلیارد تومان ایستاد و همچنان نشان داد جریان پول موثر در بازار فعال است.
ورود بیش از هزار میلیارد تومان پول حقیقی و ثبت سرانه خرید بالا در بسیاری از نمادها نیز از برتری سمت تقاضا حکایت داشت. بیش از ۶۰ درصد نمادها در محدوده مثبت بسته شدند و جهش قابلتوجه تعداد نمادهای برگشته از منفی به مثبت، تصویری روشن از غلبه موج صعودی بر کلیت معاملات به نمایش گذاشت. بازار اگرچه همچنان درگیر ریسکهای سیستماتیک و ابهامات سیاستگذاری است، اما ترکیب معاملات دوشنبه نشان داد که با تقویت متغیرهای بنیادی بهویژه نرخ ارز جریان تقاضا توانسته بار دیگر دست بالا را در تابلوی معاملات به دست بگیرد.
در بورس دوشنبه چه گذشت؟
روز گذشته پس از یک وقفه کوتاه در روند صعودی بازار، بار دیگر نماگرهای بورسی به مدار رشد بازگشتند. این وقفه که در پی رسیدن شاخص هموزن به سقف تاریخی خود در سال ۱۴۰۴ ایجاد شده بود، با افزایش عرضهها در کلیت بازار همراه شد و ارزش معاملات را به محدوده ۱۶ همت رساند. با این حال، نکته امیدوارکننده در میانه این فشار عرضه، قفل نشدن نمادها در صفهای فروش و تداوم تقاضا در عموم گروهها بود؛ عاملی که نهتنها از ایجاد نگرانی در میان سرمایهگذاران جلوگیری کرد، بلکه بر اعتماد موجود در بازار نیز افزود.
همین افزایش اعتماد، زمینه را برای بازگشت رنگ سبز به تابلوی معاملات فراهم کرد. شاخص هموزن که در تیررس توجه معاملهگران قرار گرفته بود، موفق شد از سقف تاریخی خود در اردیبهشت عبور کند و وارد محدوده ۹۷۸ هزار واحد شود. شاخص کل نیز با رشد 0.92درصدی توانست خود را به آستانه نیمه کانال سهمیلیونی نزدیک کرده و در سطح سهمیلیون و ۴۸۲ هزار واحد قرار گیرد. در جریان معاملات روز گذشته، ۱۰۳۷میلیارد تومان ورود پول حقیقی ثبت شد. ارزش معاملات خرد نیز با ثبت ۱۳ هزار و ۱۹میلیارد تومان نسبت به روز پیشین افتی ۱۶ درصدی داشت، اما همچنان در سطحی قابل قبول باقی ماند. در پایان معاملات، ۵۱۲ نماد معادل ۶۳ درصد بازار در محدوده مثبت بسته شدند. از منظر سفارشها، ارزش سفارشهای خرید به ۲۱۰۰میلیارد تومان رسید، درحالیکه سفارشهای فروش در سطح ۶۲۰میلیارد تومان قرار داشت. همچنین، ارزش صفهای خرید ۱۵۰۰میلیارد تومان و ارزش صفهای فروش ۱۷۵میلیارد تومان بود که نشاندهنده غلبه واضح تقاضا بر عرضه است. در مجموع، ۱۶۹ نماد با صف خرید و ۴۹ نماد با صف فروش معاملات خود را به پایان رساندند. همچنین ۱۲۰ نماد توانستند از منفی به مثبت بازگردند که این امر نشانهای روشن از غلبه موج صعودی بر جریان معاملات است.
در میان صنایع، گروههای ریالی بیشترین توجه سرمایهگذاران را به خود جلب کردند. صنعت استخراج کانههای فلزی با جذب ۳۷۰میلیارد تومان نقدینگی در صدر ورود پول قرار داشت. پس از آن، پالایشیها با ۲۰۳میلیارد تومان، بانکیها با ۱۰۳میلیارد تومان، محصولات غذایی با ۷۴میلیارد تومان و داروییها با ۵۱میلیارد تومان در ردههای بعدی قرار گرفتند. در مقابل، خردهفروشی با خروج ۱۲میلیارد تومان، محصولات کامپیوتری با ۱۱میلیارد تومان و سرمایهگذاریها با ۱۰میلیارد تومان در زمره صنایع کماقبال و خروجی بازار بودند.
در بخش صندوقها نیز روند متفاوتی رقم خورد. تا لحظه تنظیم گزارش، صندوقهای طلا با خروج ۱۶۶میلیارد تومان مواجه بودند؛ تحلیلگران علت این رفتار را در رشد قابلتوجه قیمت طلا در روزهای اخیر و شناسایی سود توسط سرمایهگذاران میدانند. در نقطه مقابل، صندوقهای درآمد ثابت همچنان مقصد اصلی نقدینگی بودند و ۷۵۰میلیارد تومان ورودی ثبت کردند. پس از آن، صندوقهای سهامی با ۱۴۱میلیارد تومان، صندوقهای بخشی با ۱۱۷میلیارد تومان و صندوقهای مختلط با ۲۸میلیارد تومان در رتبههای بعدی قرار داشتند.
رشد دلار و امید به تسویه بدهی پالایشیها
محمد خبریزاد، تحلیلگر بازار سرمایه، در تشریح محرکهای اصلی رشد بازار سهام اظهار کرد: «بخشنامه مربوط به پرداخت بدهیهای سنواتی پالایشگاهها مهمترین عامل تقویتکننده بازار در ابتدای معاملات دیروز بود. بر همین اساس، نمادهای پالایشی که باز بودند با صف خرید آغاز کردند و نمادهای متوقف نیز پس از بازگشایی به صف خرید رسیدند. این اتفاق امید تازهای برای سهامداران ایجاد کرد که مطالبات سالهای گذشته این شرکتها بالاخره پرداخت شود.»
او سپس به تاثیر نرخ ارز بر روند بازار پرداخت و گفت: «مهمترین موضوع روز، افزایش نرخ دلار در بازار آزاد است. به نظر میرسد این رشد بهزودی در سودآوری شرکتها اثر بگذارد؛ چه از مسیر افزایش نرخ فروش در بورس کالا و چه از طریق تغییرات احتمالی در سیاستهای ارزی. گزارش معاملات بورس کالا دیروز نشان میداد که نرخ فروش بسیاری از محصولات رکوردهای جدیدی ثبت کرده و اثر رشد دلار آزاد کاملا در این معاملات منعکس شده است.» خبریزاد همچنین پیشبینی کرد: «به احتمال زیاد دولت ناچار خواهد شد نرخ دلار توافقی را افزایش دهد تا فاصله حدود ۷۰ درصدی میان دلار آزاد و توافقی کاهش یابد. همین پتانسیل سبب شد نیمه دوم معاملات با تقاضای قویتری همراه شود و بسیاری از نمادهای دلاری تا پایان بازار یا در صف خرید قرار بگیرند یا در آستانه آن معامله شوند.» او با اشاره به مقایسه بازارها افزود: «با دلار ۱۲۰ تا ۱۲۵ هزار تومانی، چشمانداز بازار سهام بسیار جذاب است و حتی میتوان گفت پتانسیل بیشتری نسبت به بازار طلا تا پایان سال دارد. با این حال، مشکل اصلی نبود اعتماد است؛ موضوعی که نه فقط سرمایهگذاران خرد، بلکه حتی مدیران دارایی شرکتهای بزرگ نیز به دلیل ترس از عرضههای سنگین یا بخشنامههای محدودکننده با آن مواجهند. اگر این ترسها برطرف شود، میتوان انتظار داشت که فصل پایانی سال، فصلی کاملا بورسی باشد.»
این تحلیلگر در ارزیابی وضعیت نقدینگی بازار نیز گفت: «در دو روز ابتدایی هفته، ارزش معاملات خرد رشد قابلتوجهی داشته و به بیش از ۱۳ هزار میلیارد تومان رسیده است؛ نشانهای از اینکه جریان پول در بازار همچنان فعال است و تقاضای موثر وجود دارد. اگر اتفاق خاصی رخ ندهد و اعتماد بهتدریج ترمیم شود، نوع معاملات نشان میدهد که روزهای آینده میتواند روزهای بورسی و روبهجلوی بازار باشد.» خبریزاد در پایان تاکید کرد: «اگرچه ریسکهایی همچون نرخ بهره بالا همچنان وجود دارد، اما رشد نرخ دلار در بازار آزاد بسیاری از این نگرانیها را پوشش داده و قیمت فعلی بسیاری از شرکتهای بنیادی در محدودههای جذاب قرار گرفته است؛ بهگونهای که سرمایهگذاران حاضرند بخشی از ریسکها را نادیده بگیرند.»
ورود پول حقیقی و خوشبینی محتاطانه
حسن حسیننیا، تحلیلگر بازار سرمایه، در تشریح وضعیت معاملاتی روز دوشنبه اظهار کرد: «بازار سهام در شرایطی آغاز به کار کرد که فشار عرضهها از روز کاری قبل ادامه داشت؛ اما با گذشت زمان، بر شدت تقاضا افزوده شد و تعداد نمادهای مثبت بر نمادهای منفی پیشی گرفت.» او در توضیح روند دادوستد افزود: «ارزش معاملات خرد سهام و صندوقهای سهامی در روز دوشنبه از ۱۴ هزار میلیارد تومان عبور کرد و مقایسه سرانه خرید و فروش سهام نشان از برتری سمت خریداران داشت. تراز نقدینگی اشخاص حقیقی در سهام و صندوقهای سهامی نیز بیانگر ورود حدود ۱۳۰۰میلیارد تومان پول بود. بر همین اساس، میتوان شرایط بازار در این روز را مثبت و قابل قبول ارزیابی کرد.»
این تحلیلگر به تحولات گروه پالایشی اشاره کرد و گفت: «روز گذشته شرکتهای شتران و شبریز، شفافسازی مربوط به تعدیل مثبت سنواتی ناشی از کاهش نرخ خوراک بر اساس مصوبه کیفیت محصول را در سامانه کدال منتشر کردند؛ موضوعی که اقبال بازار به این گروه را افزایش داد. از سوی دیگر، رشد نرخ دلار در بازار آزاد و شایعات مربوط به محدودیت تخصیص ارز ترجیحی به برخی کالاها از جمله روغن، امیدواری جدیدی در میان فعالان و سرمایهگذاران ایجاد کرده است؛ چراکه در صورت تحقق، میتواند موجب کاهش رانت برای دلالان و تحول در سودآوری شرکتها و همچنین جذب نقدینگی تازه به سمت تولید شود.» حسیننیا در جمعبندی وضعیت بازار گفت: «با بررسی معاملات سه ماه اخیر، میتوان نوعی خوشبینی محتاطانه را در بازار مشاهده کرد؛ خوشبینیای که پس از هر رشد قیمتی با تردید نسبت به عملیاتی شدن وعدههای مسوولان اقتصادی همراه میشود. بنابراین برای افزایش قابلتوجه ارزش معاملات و تقویت شاخصها، بازار چشمانتظار انتشار پیشنویس بودجه ۱۴۰۵ و تصویب آن در مجلس خواهد ماند.»
روند صعودی در سایه رشد دلار
برزو حقشناس، تحلیلگر بازار سرمایه نیز در توضیح شرایط فعلی بورس اظهار کرد: «بازار سهام در حال حاضر تحتتاثیر رشد نرخ دلار آزاد حرکت صعودی دارد. باید بپذیریم که بورس نسبت به تورم، بازاری جامانده است و فاصله زیادی با واقعیات تورمی پیدا کرده؛ اما در این میان دو عامل عمده مانع از افزایش حجم معاملات میشود.» او ادامه داد: «اولین عامل، ریسکهای سیستماتیک بالاست. بخشی از این ریسکها به تنشهای سیاست خارجی مرتبط است و بخشی دیگر به نزدیک شدن به فصل بودجهریزی برمیگردد؛ موضوعی که باعث شده بازار رویکردی محتاطانه در پیش بگیرد. دومین عامل نیز نبود محرکهای بنیادی قوی است که بتواند تقاضا را تقویت کند. درحالیکه دلار آزاد رو به افزایش است، در بازار دلار توافقی چنین رشدی مشاهده نمیشود. حتی در تالار دوم هم معاملات همچنان مبهم و غیرشفاف است که این موضوع نیز اجازه نمیدهد بازار از جهت بنیادی تقویت شود.» حقشناس همچنین با انتقاد از سیاستهای ارزی افزود: «سیاستهای بانک مرکزی، بهویژه در حوزه نرخ ارز توافقی، همچنان بر سرکوب بازار استوار است. بهجای سامانه توافقی، میتوان نام آن را سامانه سرکوبی گذاشت، زیرا عرضه و تقاضا عملا نقشی در آن ندارند. این سیاستها اجازه نمیدهد انتظار سودآوری شرکتها تقویت شود.»
او در عین حال به یک نکته مثبت اشاره کرد و گفت: «در یکی، دو روز اخیر معاملات بورس کالا وضعیت بهتری پیدا کرده و این میتواند تا حدی به بازار سرمایه کمک کند. با همه این شرایط، روند کلی بازار همچنان صعودی است و اگر اتفاق خاصی رخ ندهد، انتظار دارم شاخص کل بتواند تا محدوده ۳میلیون و ۶۰۰ هزار واحد نیز حرکت کند.» او در پایان گفت: «در مجموع، با وجود ریسکها، روند فعلی صعودی است؛ مگر آنکه رخداد غیرمنتظرهای مسیر بازار را تغییر دهد.»
اوج قیمتی سه بازار
